اگر ریشه دندان عقل در لثه بماند چه میشود؟

یه روز عصر، نرگس با صدای نگران زنگ زد به مطب ما. گفت: «دکتر، من چند ماه پیش دندون عقلمو کشیدم، ولی الان دوباره همون قسمت درد گرفته… یکی گفت شاید ریشه‌ اش هنوز تو لثه مونده! واقعاً ممکنه همچین چیزی باشه؟ اگه ریشه دندون عقل بمونه تو لثه چی میشه؟ خطر داره؟»

صداش معلوم بود هم ترسیده، هم سردرگم، این سؤالش خیلی آشنا بود، چون خیلی از بیمارا دقیقاً همین نگرانی رو دارن. راستش رو بخوای، موندن ریشه دندون عقل تو لثه موضوعیه که خیلیا جدی نمی‌ گیرنش، اما اگه بدونن چه عوارضی ممکنه داشته باشه، هیچ‌ وقت بی‌ خیالش نمی‌ شن.

تو این مقاله می‌ خوایم با نرگس همراه بشیم تا بفهمیم واقعاً اگه ریشه دندون عقل تو لثه بمونه چی میشه؟ چه خطرایی داره؟ و کی باید سریع‌تر اقدام کنیم؟ اگه تو هم یه وقت دندون عقلت اذیتت کرده یا هنوز مطمئن نیستی کامل دراومده یا نه، حتماً این مطلبو تا آخر بخون چون قراره همه چی رو خیلی ساده و واضح برات بگم.

جا ماندن ریشه دندان عقل بعد از کشیدن، چی میشه واقعاً؟

اول از همه، باید بدونی دندون عقل آخرین دندونیه که درمیاد و معمولاً تو سنای بین ۱۷ تا ۲۵ سالگی رشد می‌ کنه. بعضیا خوش‌ شانس‌ ان و دندون عقلاشون راحت درمیاد، اما بعضیا نه، یا نیمه درمیاد یا اصلاً تو لثه گیر می‌ کنه.

حالا گاهی وقتا موقع کشیدن دندون عقل، یه تیکه از ریشه دندون عقل می‌ مونه تو لثه. شاید چون ریشه خیلی عمیقه، یا نزدیک به عصب فک پایین بوده و دکتر صلاح دیده اون قسمت رو دست نزنه تا به عصب آسیب نرسه. اما خب، همیشه ماجرا به همین راحتی تموم نمیشه…

علائم باقی موندن ریشه دندان عقل

خیلیا بعد از کشیدن دندون عقل یا وقتی نصفه‌ نیمه دراومده، یه درد یا حس عجیب تو اون ناحیه دارن و نمی‌ دونن چرا. یکی از دلایلش می‌ تونه باقی موندن ریشه دندان عقل باشه.

1. درد و تیر کشیدن مداوم

اگه بعد از چند هفته هنوز درد داری، مخصوصاً پشت دندون آخر، احتمال داره ریشه دندان عقل هنوز تو لثه یا استخون جا مونده باشه.

2. تورم یا ترشح از لثه

تورم، قرمزی یا خروج چرک از اون قسمت معمولاً نشونه عفونته. این اتفاق وقتی میافته که بافت اطراف ریشه دندان عقل باقی مونده ملتهب بشه.

3. بوی بد دهان یا مزه‌ی تلخ

گاهی بدون اینکه درد زیادی حس کنی، بوی بد دهان یا مزه‌ی فلزی‌طور نشون میده اون ناحیه دچار عفونت شده.

4. تشکیل کیست

اگه اون ریشه دندون عقل مدت زیادی تو لثه بمونه، ممکنه یه کیست دورش شکل بگیره. یعنی یه حباب کوچیک پر از مایع که به مرور بزرگ‌ تر میشه و حتی ممکنه به استخون فک هم آسیب بزنه.

5. احساس فشار روی دندون کناری

وقتی ریشه دندان عقل به دندون کناری فشار بیاره، ممکنه حس کنی اون دندونت هم لق یا دردناک شده.

6. بی علامت ولی خطرناک!

یه نکته جالب اینه که بعضی ریشه‌ ها سال‌ ها تو لثه می‌ مونن بدون اینکه هیچ علامتی بدن ولی ریشه هنوز اون زیره. برای همین عکس رادیوگرافی (CBCT) خیلی مهمه تا مطمئن شی چیزی جا نمونده.

دندان عقل چندتا ریشه دارد؟

وقتی می‌ گیم «ریشه دندان عقل» داریم، منظور اون بخشی از دندان عقل است که زیر لثه قرار دارد، در استخوان فک ریشه می‌کِند و دندان را ثابت نگه می‌دارد. اما سوال اینجاست: «دندان عقل چند تا ریشه دارد؟» و جواب ساده نیست چون خیلی متغیره.

دندون عقل بالا و پایین از نظر تعداد ریشه با هم فرق دارن.

🔵 دندون عقل فک بالا معمولاً سه تا ریشه داره.

🔵 ولی دندون عقل فک پایین معمولاً دو تا ریشه داره.

اما یه چیز دیگه هم هست… بعضی وقتا این ریشه‌ ها به هم جوش می‌خورن یا خمیده می‌شن، یعنی شاید تو عکس به نظر بیاد یه ریشه‌ست، ولی در واقع دوتاست که به هم چسبیده.

🔹 تحقیقات علمی چی می‌ گن؟

یه تحقیق دقیق روی دندون‌ های عقل فک پایین (همونایی که معمولاً دردسرسازترن 😬) نشون داده که:

• حدود ۲۱٪ از دندونای عقل فقط یه ریشه دارن،

• حدود ۷۳٪ دو تا ریشه دارن،

• و حدود ۵.۵٪ سه تا ریشه داشتن.

یعنی بیشتر دندونای عقل فک پایین دو ریشه‌ ای هستن. ولی جالبه بدونی، یه مطالعه دیگه تو PubMed گزارش داده که حتی بعضی دندونا چهار یا پنج تا ریشه هم داشتن! البته خیلی نادره — مثلاً فقط حدود ۲٪ چهار تا ریشه و کمتر از نیم درصد پنج‌تا! 😳

درمان ریشه دندان عقل ؟

• عکس رادیوگرافی یا CBCT برای بررسی دقیق وضعیت ریشه دندان عقل

• معاینه توسط متخصص درمان ریشه تا تشخیص داده بشه آیا ریشه نیاز به خارج کردن داره یا نه

• پیگیری منظم اگه تصمیم به نگه داشتن ریشه باشه

• درمان عفونت یا کیست اگر ریشه باقی‌مانده علائم بده

توی کلینیک ایران فردا در کرج، متخصص‌ های درمان ریشه (عصب‌کشی) ما با تجهیزات مدرن بررسی دقیق انجام میدن و در صورت نیاز، ریشه باقی‌مونده رو با کمترین درد و بهترین ایمنی خارج می‌کنن.

همیشه لازم نیست درش بیاری! 😅

آره درست خوندی. همیشه لازم نیست اون ریشه دندون عقل از لثه خارج بشه.مثلاً اگه اون تیکه ریشه نزدیک عصب فک پایین باشه، گاهی دکتر صلاح می‌ بینه دست بهش نزنه، چون خطر آسیب عصبی وجود داره.
تو این حالت معمولاً ریشه تو همون‌ جا می‌ مونه ولی با عکس‌ برداری (مثل OPG یا CBCT) هر چند وقت یه‌ بار بررسی میشه تا مطمئن شن مشکلی پیش نیومده.

کشیدن ریشه دندان عقل 🦷

خیلی وقت‌ ها بعد از کشیدن دندان عقل، یه تیکه از ریشه دندان عقل ممکنه باقی بمونه. یا بعضی وقتا دندان عقل نهفته هست و ریشه‌ اش باعث درد و التهاب میشه و مجبوریم برای راحتی بیمار اون ریشه رو خارج کنیم.

چرا بعضی ریشه‌ها باید کشیده بشن؟

• درد و التهاب: اگه ریشه باعث درد، تورم یا عفونت شده باشه، تنها راهش خارج کردنش هست.

• کیست یا ضایعه اطراف ریشه: بعضی ریشه‌ها ممکنه باعث تشکیل کیست یا فشار روی دندان کناری بشن.

• جلوگیری از آسیب به دندان‌های مجاور: وقتی ریشه دندان عقل فشار میاره، ممکنه دندان دوم تحلیل بره یا پوسیده بشه.

مراحل کشیدن ریشه دندان عقل

1. عکس و بررسی دقیق ریشه: معمولاً قبل از هر کاری، دندان‌ پزشک با رادیوگرافی یا CBCT می‌ فهمه ریشه چند تاست و کجا قرار داره.

2. بی‌حسی موضعی: برای اینکه درد نداشته باشی، ناحیه کاملاً بی‌ حس می‌ شه.

3. جراحی یا خارج کردن ریشه: بسته به وضعیت ریشه، ممکنه دکتر با ابزار مخصوص، ریشه رو به آرامی خارج کنه. گاهی ریشه پیچیده یا خمیده باشه، که نیاز به مراقبت بیشتری داره.

4. مراقبت بعد از کشیدن: بعد از خارج کردن ریشه دندان عقل، مراقبت‌ های ساده مثل شست‌ و شوی دهان، داروهای ضد درد و رعایت بهداشت دهان خیلی مهمه تا عفونت پیش نیاد.

دارو برای عفونت ریشه دندان

وقتی عفونت ریشه دندون پیش میاد، معمولاً دکتر یه دوره آنتی‌بیوتیک برات تجویز می‌کنه تا التهاب و عفونت کنترل بشه. بیشتر وقتا از داروهایی مثل آموکسی‌ سیلین یا مترونیدازول استفاده می‌کنن، البته بسته به شرایط دندون و شدت عفونت ممکنه ترکیبش فرق کنه.

خیلی مهمه دارو رو دقیق طبق نسخه بخوری و وسط کار قطعش نکنی، چون اگه زودتر قطع بشه، عفونت ممکنه برگرده و اوضاع بدتر شه. در کنارش، اگه درد داری، مسکن‌ هایی مثل ایبوپروفن هم می‌ تونه کمکت کنه تا راحت‌ تر بشی.

کی باید سریع بری دندون‌ پزشکی؟ 🏃‍♀️

اگه هر کدوم از این نشونه‌ ها رو دیدی، وقتشه که زنگ بزنی به کلینیک:

• درد یا حساسیت تو ناحیه دندون عقل

• تورم یا قرمزی لثه

• ترشح یا بوی بد دهان

• احساس وجود یه توده یا برجستگی زیر لثه

• درد موقع باز کردن دهن یا جویدن

اینا می‌ تونن نشونه‌ ی عفونت یا کیست باشن و نباید نادیده گرفته بشن.

جمع‌ بندی آخر ✨

ریشه دندون عقل اگه تو لثه بمونه، ممکنه اولش بی‌ علامت باشه ولی بعداً دردسر درست کنه. پس بهتره با یه بررسی ساده جلوی کلی دردسر و هزینه رو بگیری. مثل نرگس که بالاخره اومد پیشمون و با یه عکس ساده فهمیدیم یه تیکه ریشه مونده بود و همونو درمان کردیم، تو هم اگه شک داری، نذار زمان از دست بره.