مدت زمان ترمیم لثه بعد از کشیدن دندان؛ از روز اول تا بازگشت لبخند
رضا مدت ها بود که با دندان آسیای خرابش کنار می آمد، اما بالاخره یک روز درد آن قدر شدید شد که چاره ای جز کشیدن نداشت. بعد از تمام شدن کار و وقتی از مطب بیرون آمد، هنوز ذهنش درگیر بود: «خب حالا لثه‌م کی خوب می شه؟ چند روز طول می کشه تا بتونم مثل قبل غذا بخورم و بدون نگرانی لبخند بزنم؟»
اگر شما هم مثل رضا این دغدغه را دارید، در ادامه همراه ما باشید تا خیلی ساده و روشن، روند ترمیم لثه بعد از کشیدن دندان، مدت زمان ترمیم و نکات مهم مراقبتی را با هم مرور کنیم—بر اساس جدید ترین منابع علمی و تجربه های روزمره.
خلاصهٔ سریع (برای عجول ها)
-
24 ساعت اول: تشکیل لختهٔ خون و شروع ترمیم. شست و شوی شدید و نی (straw) ممنوع.
-
روز 2 تا 3: تورم به اوج می رسد و سپس کاهش می یابد.
-
روز 7 تا 10: در بیشتر موارد، بستن اولیهٔ بافت لثه و معمولاً زمان مناسب برای کشیدن بخیه های جذبی/غیرجذبی (بخیه‌های جذبی عموماً 2–4 هفته محو می‌شوند)
-
1 تا 2 هفته: اکثر افراد از نظر عملکرد روزمره «نرمال» می‌شوند و لثه تا حد زیادی ترمیم میشود.
-
4 تا 6 هفته: اوج تغییرات اولیهٔ استخوانی (مدلینگ الویئول).
-
3 تا 6 ماه: شکل‌گیری قشر استخوانیِ لبهٔ حفره (cortication) و ادامهٔ استخوان‌سازی؛ گاهی تا 9–12 ماه تکمیل میشود
روند ترمیم لثه بعد از کشیدن دندان (مرحله به مرحله)
ترمیم لثه بعد از کشیدن دندان یک فرآیند طبیعیه که بدن شما بلافاصله بعد از خارج کردن دندان شروع می کنه. این روند چند مرحله دارد:
1) 24 ساعت اول: لختهٔ خون، قهرمان گمنام
بعد از کشیدن، بدن شما یک لختهٔ خون روی حفره می سازد که مثل چسب طبیعی، شروع ترمیم را کلید می زند. در این بازه:
-
نی و نوشیدنی های گازدار/ داغ ممنوع؛ آب فراوان بنوشید.
-
دهان را تف نکنید و شدید آبکشی نکنید.
-
کمپرس سرد برای تورم مفید است.
این کارها کمک می کند لخته سر جایش بماند و از خشکی حفره (Dry Socket) پیشگیری شود.
2) روزهای 2 تا 3: تورم و حساسیت
تورم معمولاً در 48–72 ساعت به اوج می رسه و بعد فروکش می کنه. اگر درد/تورم از روز 4–6 بدتر شد، احتمال عفونت مطرح است و باید ارزیابی شوید.
3) پایان هفتهٔ اول تا هفتهٔ دوم: بستن اولیهٔ لثه
در بیشتر افراد، بافت نرم لثه طی 7–10 روز تا حد زیادی بسته می شه و بخیه ها (اگر غیر جذبی باشند) معمولاً در همین حوالی برداشته می شن. بخیه های جذبی حدود 2–4 هفته جذب می شن.
4) هفتهٔ چهارم تا ششم: تغییرات استخوانی چشمگیر
در این دوره، اوج مدلینگ و ریمودلینگ اولیهٔ استخوان آلوئول رخ می ده؛ یعنی زیرِ لثه به‌صورت نامرئی در حال قوی تر شدن است.
5) ماه سوم تا ششم (و گاهی طولانی تر): تکمیل استخوان‌سازی
لبهٔ حفره به‌تدریج کورتیکیشن پیدا می کنه؛ در بسیاری از کیس ها بین 3 تا 6 ماه، و در بخشی از بیماران ممکن است تا 9–12 ماه طول بکشد تا کامل بشه. این نکته برای برنامه ریزی درمان های ترمیمی/ایمپلنت مهم است.
نکتهٔ علمی: مقالات مروری نشان می دهند روند ترمیم سوکت از همان روز اول شروع می شود و تا 6 ماه به‌طور فعال ادامه دارد، اما مدلسازی/رمدلسازی استخوان می تونه بیش از یک سال هم ادامه داشته باشه.
چه چیزهایی مدت زمان بهبود لثه را کوتاه یا بلند می کند؟
مدت زمان ترمیم لثه بعد از کشیدن دندان برای همه یکسان نیست و به عوامل مختلفی بستگی داره. بعضی شرایط باعث می شن روند بهبود سریع تر پیش بره، در حالی که برخی عوامل می تونن آن را طولانی تر کنن:
-
پیچیدگی کشیدن: جراحی های دشوار (مثل دندان نهفته) زمان بیشتری می خوان.
-
سیگار و قلیان: خطر خشکی حفره و تأخیر ترمیم را بالا می بره.
-
سن، دیابت، ایمنی پایین، بهداشت دهان، عفونت فعال: همه می تونن روند ترمیم را کند کنن. (راهنماهای بیمارستانی و مرورهای بالینی)
-
داروها: برخی داروهای ضد باز جذب استخوان (مثل بیس فسفونات ها) و برخی درمان های سرطان می تونن روی ترمیم استخوان و بافت ها اثر بگذارند؛ در این موارد حتماً برنامهٔ درمانی باید با دندانپزشک هماهنگ بشین.
مراقبت های بعد از کشیدن دندان (چطور ترمیم را سریع تر کنیم؟)
-
فشار ملایم روی گاز استریل تا بند آمدن خونریزی اولیه.
-
24 ساعت اول شست و شوی شدید نکنید؛ بعد از 24 ساعت، روزی چند بار آب نمک ولرم به آرامی در دهان بچرخانید.نی نخورید و از نوشیدنی های الکلی /گازدار/ خیلی داغ در 24 ساعت اول پرهیز کنین.
-
رژیم نرم: 24–48 ساعت اول غذاهای نرم بخورین و روی سمت مقابل بجوید.
-
بهداشت ملایم: مسواک زدن اطراف ناحیه، اما نه روی حفره در 24 ساعت اول؛ بعد به‌تدریج کامل تر.
-
استراحت و پرهیز از فعالیت سنگین در روز اول.
-
داروها دقیق طبق نسخه مصرف بشن؛ در صورت نیاز از مسکن های غیرمخدر طبق توصیهٔ پزشک استفاده کنید.
خشکی حفره (Dry Socket) چیست و چه زمانی باید مراجعه کنیم؟
اگر 2–5 روز بعد از کشیدن، درد تیز و تیرکشنده ای شروع شد یا تشدید شد، طعم/بوی ناخوشایند حس کردید و حفره «خالی و سفید» به‌نظر رسید، ممکن است دچار خشکی حفره شده باشید. این مشکل با پانسمان های دارویی و مراقبت حرفه ای به‌خوبی قابل کنترل است و معمولاً طی چند روز بهتر می شود.
سیگار، استفاده از نی، شست و شوی شدید و بهداشت ضعیف از عوامل خطر هستند. فوراً با دندانپزشک تماس بگیرید اگر: تب، بوی بد شدید، تورم رو به افزایش بعد از روز چهارم، خونریزی کنترل نشده یا درد غیرقابل کنترل دارید.
مدت زمان ترمیم لثه بعد از کشیدن دندان؛ جمع‌بندی عملی
-
کوتاه مدت: ظرف 1–2 هفته، لثه تا حد زیادی ترمیم می شن بیشتر افراد به کارهای روزمره بر می گردند.
-
میان مدت: تغییرات اصلی استخوانی طی 4–6 هفته اول رخ می ده.
-
بلند مدت: قشر استخوانی حفره طی 3–6 ماه شکل می گیرن و ریمودلینگ ممکن است تا 9–12 ماه ادامه یابد.
سوالات متداول درباره ترمیم لثه بعد از کشیدن دندان
۱) چه زمانی می توانم عادی غذا بخورم؟
غذاهای نرم را از همان روز اول یا دوم شروع کنید و به‌تدریج به سمت غذاهای معمولی بروید. خوراکی های سفت و تیز را بهتر است یک هفته اول کنار بگذارید.
۲) بخیه ها کی برداشته یا جذب می شوند؟
بخیه های غیرجذبی معمولاً بین ۷ تا ۱۰ روز برداشته می شوند. بخیه های جذبی هم حدود ۲ تا ۴ هفته بعد خودبه‌خود جذب می شوند.
۳) چند روز بعد از ترمیم لثه بعد از کشیدن دندان می‌توانم مسواک بزنم؟
مسواک زدن اطراف دندان های دیگر از همان شب کشیدن مشکلی نداره، اما روی محل کشیده شده تا ۲۴ ساعت دست نزنید. بعد از آن هم خیلی ملایم تمیز کنین.
۴) استفاده از دهان شویه بعد از کشیدن دندان مجاز است؟
دهان شویه های ضدعفونی کننده شیمیایی (مثل کلرهگزیدین) معمولاً از روز دوم به بعد و فقط در صورت توصیه دندانپزشک قابل استفاده هستند. برای شروع، آب نمک ولرم بهترین گزینه است.
۵) تا چه مدت بعد از کشیدن دندان نباید سیگار کشید؟
حداقل ۴۸ تا ۷۲ ساعت اول به هیچ وجه سیگار یا قلیان مصرف نکنید؛ چون خطر ایجاد خشکی حفره و تأخیر در ترمیم را بالا می برد.
۶) خشکی حفره دقیقاً چیست؟
وقتی لختهٔ خون محل کشیدن دندان از بین برود یا جدا شود، استخوان زیرین در معرض هوا قرار می گیرن و درد شدید ایجاد می شود. به این حالت خشکی حفره (Dry Socket) می گن.
۷) چه زمانی می‌توانم ورزش یا فعالیت بدنی سنگین انجام دهم؟
بهتر است حداقل ۲۴ ساعت اول استراحت کنید. ورزش های سنگین یا وزنه برداری می تونن خونریزی را بیشتر کند؛ بنابراین از روز دوم به بعد و به تدریج به فعالیت ها برگردید.
۸) اگر بعد از کشیدن دندان تب یا بوی بد دهان داشتم، طبیعی است؟
خیر، این علائم می تونید نشانهٔ عفونت باشد. در این موارد سریعاً باید به دندانپزشک مراجعه کنید.
۹) چه مدت طول می کشد تا لثه به‌طور کامل ترمیم شود؟
بافت نرم لثه معمولاً طی ۱ تا ۲ هفته ترمیم می شود، اما ترمیم کامل استخوان زیرین ممکن است ۳ تا ۶ ماه طول بکشد.
۱۰) چه زمانی می توانم برای ایمپلنت یا درمان‌های ترمیمی اقدام کنم؟
بسته به شرایط دهان و استخوان، معمولاً بعد از ۶ تا ۱۲ هفته می توان برای ایمپلنت یا سایر ترمیم‌ها برنامه‌ریزی کرد. البته تصمیم نهایی باید توسط دندانپزشک متخصص گرفته شود.
اگر کرج هستید: همین حالا برای «ترمیم دندان» اقدام کنید.
اگر مثل رضا دوست دارید روند ترمیم دندان شما سریع، ایمن و با کمترین ناراحتی پیش برود، تیم ما در کلینیک دندانپزشکی ایران فردا (کرج) آماده ست کنارتون باشیم—از کشیدن اصولی تا کنترل درد، بخیهٔ دقیق، برنامهٔ بهداشت و در صورت نیاز، برنامه ریزی برای ترمیم نهایی یا ایمپلنت.
برای رزرو وقت و دریافت مشاورهٔ اختصاصی، همین حالا روی لندینگ ترمیم دندان ما کلیک کنید و اولین قدم را بردارید. ما کنار شماییم تا لبخندتان زودتر و قوی تر برگردد.
منابع منتخب
